کم اشتهایی، چند توصیه مفید

پرسش: دختری دارم ۵ ساله با وزن ۱۷ و نیم کیلو. اصلا خوب غذا نمی خوره. مقدار غذایی که از صبح تا شب می خوره به اندازه یه بچه دو سه ساله است. از اون طرف هر چیزی رو هم نمی خوره و تنوع غذایی کمی داره.  البته وقتی نوزاد بود تا سه سالگی ورم معده داشت که یه دوره درمانی رو طی کرد و الان هم نمی دونم که آیا هنوز ورم معده داره یا نه . حتی شربت ویتانه هم می دم اما خیلی اثر نمی‌کنه . قدش خوبه ولی خیلی لاغره و من از این بابت خیلی کلافه و ناراحتم.

پاسخ: تقریبا وزن دخترتان خوب است. بچه ها از بزرگترهایشان یاد می گیرند که چگونه تغذیه سالمی داشته باشند. اگر روزانه از تمام گروه های غذایی استفاده کنند، انرژی، ویتامین ها، مواد معدنی و سایر مواد غذایی مورد نیازشان تامین خواهد شد.  

برنامه غذایی یک کودک ۴ ساله تا ۶ ساله:
صبحانه: ( خامه و عسل) نان ۱ کف دست نان با ۀآرد کامل+ ۲ قاشق سوپخوری خامه + ۲ قاشق مرباخوری عسل

ساعت ۱۰: ۱ لیوان شیر+ یک عدد شیرینی کوچک یا ۲ عد بیسکویت سبوس دار+ یک دوم لیوان اب میوه (یا یک عدد میوه متوسط)

نهار: ( پلو و مرغ) ۵ تا ۱۰ قاشق برنج+ ۶۰ تا ۹۰ گرم گوشت مرغ ( نصف یک ران درشت) + ۱ کاسه ماست حاوی ۱ لیوان ماست.  

عصرانه: سبزیجات کاملاً شسته و پوست گرفته مثل هویج، خیار، کاهو که بهترین منبع ویتامینهای مورد نیاز کودک هستند.  

شام: ( پیتزا) ۲ برش متوسط که برای پخت ان ۱۰۰ گرم گوشت چرخ کرده و سرخ کرده و سبزیجات و ۱۰۰ گرم پنیر پیتزا بکار رفته باشد+ ۱ کاسه سالاد کاملاً ریز شده و باب میل کودک.  

قبل از خواب: یک عدد میوه و نصف لیوان شیر

می دانید مواد غذایی بسیار متنوع اند. شما با آشنایی کلی به میزان های داده شده می توانید مواد غذایی دیگر را جای مواد غذایی گفته شده جانشین کنید که بدان روش جانشینی گویند .  

مثلاً هر ۵ قاشق برنج برابر یک کف دست نان است. نان مصرفی بهتر است سنگک باشد.  

هر ۳۰ تا ۶۰ گرم گوشت برابر ۱ عدد تخم مرغ و برابر ۴ تا ۵ قاشق حبوبات پخته است.  

توصیه های لازم برای کودکان کم اشتها:
در صورتی که رشد کودک کم اشتها ، کمتر از استانداردهای ذکر شده باشد و یا رشد او متوقف شده، با مشورت پزشک یا متخصص تغذیه از:
* کپسول یا شربت های مولتی ویتامین وB  کمپلکس استفاده کنید.  

* از مکمل آهن استفاده کنید.  

* از پودر تخم مرغ، پودر شیر خشک اضافه شده به شیر و پودرهای پروتئین تجاری استفاده کنید.  

* از کمپوت میوه های تغلیظ شده استفاده کنید.  

توصیه های عمومی برای کودکان کم اشتها:
- محیط روانی مناسب و شرایط مطلوبی را برای غذا خوردن کودک فراهم کنید.   در ارامش کامل ، با صبر و حوصله و بدون اصرار و تهدید به او غذا دهید.   در کنار دیگر افراد خانواده در محل معین صرف کردن غذا به او غذا دهید.   از غذا دادن به کودک مقابل تلویزیون و زمانی که حواسش پرت است اجتناب کنید و سعی کنید با صحبت کردن با کودک و تعریف داستانهای جذاب ، انگیزه او را برای خوردن غذا افزون کنید. 

- در عوض غذا خوردن، به او وعده بازی کردن، پارک بردن، به حرف هایش گوش کردن یا فیلم نگاه کردن بدهید نه وعده شیرینی، شکلات و خوراکی های غیر مفید.  

- غذا را به فرمی تهیه کنید که مورد پسند کودک است . مثلاً اگر غذا به فرم پیتزا دوست دارد، با استفاده از یک تکه نان و کمی پنیر پیتزا همان مواد غذایی را به فرم پیتزا به او بخورانید.   علایق او را درطعم ، حرارت، رنگ و فرم غذا در نظر بگیرید.  

- رفتار شما مادر و پدر عزیز، مهم ترین تاثیررا برای کودکتان دارد واگر شما رفتار غلطی دارید نمی توانید از او انتظار داشته باشد که این کار را انجام ندهد. پس با رفتار درست خود، به صورت عملی به او اموزش دهید.  

- کودک را در فعالیت های خرید مواد غذایی و تهیه کردن غذا دخالت دهید.   اگر چه کمی زحمتتان زیاد می شود ولی این کار چند حسن دارد. اول این که او از زحمت تهیه غذا اگاه می شود. ضمنا شما می توانید در حین کمک کردن او راجع به خواص مواد غذایی و اینکه برای غذا در بدن چه اتفاقی می افتد و چه فایده ای برای بدن دارد صحبت کنید. به این ترتیب او تمایل بیشتری برای خوردن غذا پیدا خواهد کرد.  

در بین وعده های غذایی ، میان وعده های مفید به او بدهید.   مغزهای بادام ، فندق ، گردو ، کشمش و.  .  .   آب میوه و کمپوت میوه ، شیر غنی شده با چند قاشق شیر خشک ، ماست چکیده ، شیرینی های تهیه شده با ارد کامل یا با میوه ها، یک لقمه نان و پنیر و دیگر مواد غذایی غنی از ویتامین و پروتئین .   فائده یک میان وعده مفید این است که علاوه بر فراهم اوردن انرژی و مواد غذایی مورد نیاز برای رشد کودک که به سرعت در بدن تمام می شوند ، بدلیل کوچک بودن حجم معده کودک به تقسیم غذا در طول روز کمک می کند و مادر یا پدر در یک وعده اصرار نمی کند که کودک بیشتر از ظرفیتش غذا بخورد. 

- می توانید سبوس گندم تهیه کنید و در حین پخت غذا به برنج او بیافزایید تا ویتامینB موجود در ان به افزایش اشتهای کودک کمک کند. جوانه گندم نیز از منابع غنیB است که می توانید آن را درسالاد ریز کنید و به کودک بدهید.  

- مطمئن باشید که کودک راجع به غذای خاصی ذهنیت بد ندارد ( مثلا با دیدن ماکارانی رشته ای به یاد کرم نمی افتد) و اگر چنین تصور غلطی دارد، فرم غذا را عوض کنید یا ان غذا را دیگر به کودک ندهید.  

- کودک را به فعالیت های جمعی و بازی با همسالانش تشویق کنید.